Gisteren zag ik, in een huis in een Rotterdamse volksbuurt, een wit houten bordje op zijn kant tegen een muur staan. Op dat bordje stond in eenvoudige letters: “Welkom in de toekomst”.
Het ging over een hoopvolle toekomst. Het huis in kwestie hoort bij een buurt met sociale woningbouw die, zoals zo vaak het geval is, in aanmerking komt voor een andere bestemming. In dit geval betekent dat echter niet direct een serie luxeappartementen tegen prijzen die de huidige bewoners nooit op zullen kunnen brengen. In deze buurt wordt geëxperimenteerd met duurzame vormen van energieopwekking.
Het evenement waarvoor ik daar was, betrof een workshop voor het bouwen van een fietsgenerator, een soort hometrainer die elektriciteit opwekt. Daartoe was in de voorbije dagen door ijverige mensen al een elektromotor omgekeerd, en dus als dynamo, aan het vliegwiel van een standaard hometrainer bevestigd. Onze opdracht was om de opgewekte stroom te verdelen over enkele typen uitgangen met diverse voltages. Daardoor zouden telefoons kunnen worden opgeladen, ventilatoren en lampen worden aangedreven of andere apparaten van stroom voorzien.
Tijdens het werken lieten we de benodigde boor, de soldeerbout én de koffiemolen aandrijven door stroom uit de fiets. Dat leverde, naast de stroom, ook een opvallend intieme relatie tot het aangedreven apparaat op. Hoe harder het moest werken, hoe zwaarder het trappen werd. De koffie smaakte er des te beter van.
Deze specifieke fiets zal de komende tijd niet alleen als voorbeeld voor de bouw van andere fietsgeneratoren moeten gaan dienen, hij zal er ook de stroom voor gaan leveren. Wie er zelf een wil maken, kan erheen gaan om dat daar te doen.
Wind- en zonnestroom leveren hun energie, zeker in Nederland, op nogal wisselvallige wijze. De stroom wordt niet altijd op het moment geleverd dat die nodig is. De traditionele oplossing daarvoor wordt gezocht in het opslaan van de stroom tot die gebruikt wordt. Accu’s echter zijn niet duurzaam en bij het gebruik gaat veel van de opgewekte stroom verloren. Het idee achter de fietsgenerator is dat daardoor accu’s veelal kunnen worden voorkomen. Door mensen te zien als een altijd beschikbare accu, kan stroomgebruik wel duurzaam en zonder verlies gebeuren, zelfs als het windstil en donker is.
Wat aan dit alles zo hoopvol aanvoelt, is dat deze mensen op zeer creatieve wijze de wereld van duurzame ontwerpen voorzien. De fietsgenerator levert niet alleen duurzame stroom, maar is zelf ook duurzaam en kan duurzaam gebouwd en ontmanteld worden. Het werk deden we uit een motivatie om het huizenblok van duurzame stroom te voorzien, maar het concept is wereldwijd toe te passen met overal lokaal beschikbare middelen. Productie voor een hoopvolle toekomst.